Echte vrouwen bestaan niet

Echte vrouwen bestaan nietHoe ouder je wordt, hoe beter je jezelf leert kennen. Logisch ergens. Je brengt steeds meer en meer tijd met jezelf door. Iedere dag vierentwintig uur om exact te zijn. Ik loop intussen al ietsje meer dan dertig jaar op deze aardkloot rond en heb al eventjes door dat ik een feministe ben. Feminisme staat voor mij voor gelijkheid. Of het nu tussen man en vrouw, tussen blank en zwart, tussen dik en dun,… is, het maakt mij niet uit. Iedereen is uniek en vreemd genoeg is tegelijk iedereen toch gelijk.

Onze maatschappij is nog lang niet op een punt gekomen waarbij gelijkheid normaal is. Dat kan iedereen wel zien, lijkt me. Er is werk aan de winkel. Veel werk. Ik besef zelf dat als ik zulke verandering wil zien in de wereld, dat ik bij mezelf moet beginnen. Daarom blijf ik het interessant vinden om boeken zoals Echte vrouwen bestaan niet van Yasmine Schillebeeckx te lezen. Het zijn boeken die je aan het denken zetten, boeken die je even naar jezelf laten kijken waardoor je gaat nadenken over je eigen woorden én daden.

In Echte vrouwen bestaan niet worden een aantal essays verzameld van Yasmine rond zaken die met feminisme te maken hebben gaande van cat-calling tot thin/fat/body-shaming tot wat een échte vrouw is maar ook wat een échte man is. Ze legt die voorgaande termen piekfijn uit, zorgt steeds voor een paar getuigenissen en onderbouwt haar mening aan de hand van studies die gedaan zijn aan verschillende grote universiteiten. Het is dus niet een boekje waarin iemand even gaat zeggen wat we fout doen zonder die mening verder te onderbouwen.

En Yasmine beseft zelf dat niemand perfect is. Dat zijzelf als feministe ook nog een weg af te leggen heeft. Daarom laat ze het belerende vingertje weg en biedt ze je stof tot nadenken. Want als je even naar je eigen omgeving of je eigen verleden kijkt, dan vallen er opeens een paar zaken op die eigenlijk helemaal niet ok zijn. Tijdens het lezen kwamen er plots heel wat herinneringen boven waar ik op dat moment zelf niet bij heb stilgestaan, maar die achteraf toch niet helemaal juist voelden.

Die keer dat ik tijdens een sollicitatiegesprek gevraagd werd of ik van plan was binnen dit en afzienbare tijd aan kinderen te beginnen. Die keren dat ik tijdens mijn zoektocht naar een vriendje de vraag kreeg van jongemannen die ik letterlijk twee minuten kende of ik wel wist wat ze zeiden over rosse vrouwen. Wink wink. Nudge nudge. Het aantal keren dat dat gebeurde kan ik niet meer op één hand tellen. De keren dat ik mijn zus en/of vriendinnen heb moeten helpen met het afwimpelen van mannen die maar niet wilden opgeven. De keren dat ik zelf eindeloze pogingen moest ondernemen om mannen duidelijk te maken dat ze me geen fokking reet konden schelen en dat ik mijn telefoonnummer écht niet wilde geven (op een trein of bus kan je helaas niet gewoon de andere kant uitlopen). De keren dat ik te horen kreeg dat woordgebruik als “fokking” en “reet” toch niet echt woordgebruik is voor een vrouw. Zucht. De keren dat ik niet lief was voor mijn eigen lijf door het te bestoken met allerhande gemene opmerkingen, ook die keren kan ik niet meer tellen op één hand. Laat staan op twee. Ook dat vormt een deel van het probleem.

Dan laat ik die keren dat ik zeer zeer zeer onaangename verwijten naar mijn hoofd geslingerd kreeg van totaal onbekenden rond mijn uiterlijk nog even achterwege. Zowel mannen als vrouwen hebben zich tot zulke praktijken verlaagd. Het hoogtepunt kwam was toch wel een jongedame die me in het midden van een drukke winkelstraat toeriep dat moest ze zo lelijk zijn als mij, alleen nog maar zou durven buiten komen met een zak over haar hoofd. Dolletjes. Ik heb geen idee of er een tegenovergestelde bestaat van cat-calling (dog-calling?), maar als dat bestaat, dan ben ik er bijzonder vaak mee in aanraking gekomen. Helaas.

Er zijn keren dat ik tegen zulke idiote opmerkingen ben ingegaan. Een intussen ex-collega zal me zich waarschijnlijk altijd blijven herinneren aan het feit dat ik tegen hem heb geroepen dat het niet is omdat ik borsten en een vagina heb, dat ik niet met een fokking computer kan werken. Dit gebeurde nadat er toevallig een probleem was dat een andere vrouwelijke collega en ik hadden gemeld. Waarop uiteraard “vrouwen! #roloog” reactie kwam. Yeah. That happened. Ik moet er wel aan toevoegen dat hij zich verontschuldigde. Dat wel. Vorig jaar probeerde ik ook te werken aan de gemene opmerkingen die ik mezelf toewierp tijdens Blij met Mij. Dat op zich was zeker een interessante oefening die ik blijf verder zetten, niet altijd met evenveel succes, maar ik doe mijn best.

Dat zijn helaas de zeldzamere momenten. Om eerlijk te zijn, doe ik er meestal bijzonder weinig aan. Meestal hou ik gewoon mijn mond als ik weer een opmerking hoor die eigenlijk niet door de beugel kan. Ik rol met mijn ogen en ga verder met mijn leven. Live and let live. Soms is dat een goede ingesteldheid, andere keren draagt het gewoon bij aan het probleem. Door die ingesteldheid blijven mannen met hun vrouwonvriendelijke opmerkingen verder doen. Daardoor hoor ik regelmatig op de trein meisjes praten over andere meisjes hun foto’s op Instagram (“wat een slet!” hoorde ik onlangs nog). Daardoor gunnen sommige vrouwen het licht niet in de ogen van andere vrouwen. Daardoor blijven we in hetzelfde cirkeltje ronddraaien en het is de bedoeling dat we hier stilletjes aan mee stoppen. Zijn we niet intussen in de 21ste eeuw terecht gekomen en zo?

Daarom is het dus belangrijk om even zulke boeken te lezen als Echte vrouwen bestaan niet en ze zelfs soms verplicht te doen lezen. Ik zou maar al te graag hebben dat een boek als dit waarin geschreven wordt dat je jezelf als vrouw graag mag zien, dat het ok is om je seksualiteit te omarmen, dat je je stem mag laten horen en dat je andere vrouwen niet moet afkraken, want daardoor maak je het probleem enkel groter, dat zulke boeken verplichte lectuur worden in de middelbare scholen. Daarvan ben ik helemaal voorstander. Het is alles behalve een dik boek, dus iedere gemiddelde vijftien- of zestien-jarige moet dat met gemak aankunnen.

En ik heb het dan niet alleen over boek verplichte lectuur maken voor meisjes. Nope. Ook voor jongens. Ook voor moeders én vaders van die jongeren. Want het wordt ook tijd dat jongens en mannen beginnen in te zien dat feminisme niet alleen iets is voor meisjes en vrouwen, dat het al lang niet meer een kwestie van het verbranden van beha’s is, van stemrecht, van baas in eigen buik. Dat het om zoveel meer gaat. Dat het, als puntje bij paaltje komt, aankomt op respect voor jezelf en voor anderen. En respect, dat is de basis van alles. Als een vrouw hetzelfde werk doet als een man, ze dezelfde functietitel heeft en evenveel jaren ervaring, dan betaal je ze evenveel. Logisch, toch? Als een man met zijn seksualiteit te koop mag lopen en meerdere seksuele partners mag hebben, dan mag een vrouw dat toch ook. Maar blijkbaar is dat nog altijd niet evident. Jammer.

Dus van zodra je als man of als vrouw voorstander bent van gelijkheid voor ieder geslacht (M/V/X), dan ben je een feminist. En ik ken genoeg dames én heren die onder die noemer vallen zonder dat ze het misschien beseffen. Het hele idee achter feminisme en dus ook achter dit boek kan eigenlijk samengevat worden met deze quote uit het boek.

Vrouwen – net als mannen – zijn allemaal uniek en bijzonder. Eigenlijk zijn we allemaal eenhoorns.

Zoals ik al schreef is er werk aan de winkel en waarom dan niet beginnen bij jezelf? Je kan niet verwachten dat de maatschappij van de ene dag op de andere dag omslaat in z’n denken. Maar als je iedere dag een beetje je best doet en andere mensen aanmoedigt om hun best te doen, dan komen we er ongetwijfeld wel. Dan geven we nieuwe waarden en normen mee aan de volgende generatie zodat hopelijk op een bepaald moment zaken als cat-calling en body-shaming niet meer aan de orde zijn.

Misschien is het al genoeg om als eerste stap een boek als Echte vrouwen bestaan niet te lezen en van daaruit verder te gaan. Ik kan het je alvast ten zeerste aanraden.

Een stukje rond feminisme, gelijkheid en Echte vrouwen bestaan niet, dat moet kunnen op deze Internationale Vrouwendag, toch? Hoe staan jullie zelf tegenover feminisme? Zouden jullie een boek zoals dit verplichte lectuur maken in middelbare scholen of zien jullie daar de meerwaarde niet van in?

16 thoughts on “Echte vrouwen bestaan niet

  1. Amen to that! Ik ben een overtuigde feministe. Ik las onlangs het boek “seksisme. Nee, wij overdrijven niet” en stelde op Goodreads voor om daar verplichte lectuur van te maken voor alle 17-jarigen, jongens èn meisjes welteverstaan. Al twee boeken op de verplichtelectuurlijst dus.
    Het is niet voldoende om die boeken te lezen (het is een begin natuurlijk), we moeten ook onze mond opendoen en elke vorm van seksisme aan de kaak stellen. Want vaak beseffen mensen niet eens dat ze seksistisch bezig zijn. Een eerste stap is seksisme herkennen.
    We moeten de jongens/mannen duidelijk maken dat ook zij zullen winnen bij gendergelijkheid. Ze gaan ervan uit dat mannen iets ‘verliezen’ als vrouwen iets ‘winnen’. Nochtans hebben ook mannen baat bij gendergelijkheid. Ook zij worden beperkt in hun mogelijkheden door genderstereotypen. Vrouwen hebben al een lange weg afgelegd, maar we hebben mannen nodig als bondgenoten om het laatste stuk ongelijkheid weg te werken.

  2. Yay! herkenbare verhalen alom! Al moet dat dan eigenlijk “nay” zijn, want het zou fijner zijn als die verhalen er gewoon niet meer waren.
    Zelf probeer ik er beetje bij beetje iets aan te doen, zowel aan het liever zijn naar mezelf toe als het aan de kaak stellen van dingen die niet kunnen. Verbazingwekkend wat voor stereotypen kinderen in de lagere school al uitkramen.
    #learneditfromtheirparents.
    Daar kan je dan alleen maar tegen in gaan en tonen dat het anders kan.

  3. Ik zet het onmiddellijk op mijn leeslijst en sta helemaal achter wat je schrijft. Maar ben tegelijk ook verbaasd / boos van wat je al naar je hoofd geslingerd hebt gekregen: iemand die je in het midden van ‘t stad zoiets denigrerends toeroept, echt erg vind ik dat?!

  4. Toch eigenlijk hoe wij als vrouwen toch vaak onze eigen grootste vijand zijn. Als we dat patroon nu al eens zouden kunnen doorbreken, dan zou de wereld er al een heel stuk mooier uitzien.

  5. Ik beschouw mezelf ook als een feministe, in die zin dat ik vind dat mannen en vrouwen gelijkwaardig moeten behandeld worden, zowel op de werkvloer als daarbuiten. Jammer genoeg word ik daar al eens scheef voor bekeken en staat feministe zijn voor sommigen gelijk aan mannen haten… Om maar te zeggen dat er nog veel werk aan de winkel is. Vrouwen die roepen dat ze niet overdrijven en dat ze het beu zijn om altijd nageroepen of lastiggevallen te worden, worden seuten genoemd die niet tegen complimentjes kunnen. Vrouwen die ijveren voor gelijk loon, worden hoofdschuddend bekeken. Ah ja, het is toch logisch dat zij thuisblijven om voor de kinderen te zorgen en dus minder loon moeten krijgen? Nog altijd heersen er een heleboel vooroordelen over vrouwen en over wat vrouwenwerk en mannenwerk is… En zo kan ik nog wel even doorgaan. Dit boek lijkt me alleszins de moeite te zijn, ik ga het zeker ook lezen. En dames, alvast proficiat op deze internationale vrouwendag. Jullie zijn geweldig!

  6. Ook een overtuigd feministe hier! Want ook al heb ik zelf nog geen “echt” erge dingen meegemaakt, dan nog gebeurt het. Vorige week nog, toen ik een man die duidelijk aan het sukkelen was om alleen zijn remorque over de stoep de garage in te rijden, vroeg of ik kon helpen en daarop als antwoord kreeg dat dat kon door samen met hem te dineren (uiteraard inclusief vettig lachje en bijhorende knipoog). Dan sta je daar toch weer efkes “wtf, hoe is het nu mogelijk dat op zo’n vraag zo’n antwoord komt??”.

    Dát en vrouwen die elkaar onderling verwijten maken én wij die onszelf dan nog eens onderuit halen… er is inderdaad nog véél werk aan de winkel.

  7. Wat een goed artikel, Kathleen! En jezus, wat erg dat die vrouw dat riep naar jou. Het slaat trouwens ook helemaal nergens op hoor! Benieuwd hoe zij zou reageren als iemand dat tegen haar zei…
    Ik ben blijkbaar ook een feministe (oké, dat wist ik wel al, maar ik doe er buiten erover nadenken eigenlijk niets voor) en ik ga dat boek zeker eens lezen.

  8. Zie je die mevrouw? Ik was zelfs zo dik niet toen ik zwanger was van de tweeling. -mij onbekend persoon in een speelgoedwinkel, toen ik hoogzwanger was. Zelfs compleet van de pot gerukte verwijten door onbekenden kwetsen. Zoiets als naar jou geroepen werd, is niks anders dan gemeen. Kreeg ieder mens maar minstens een normale portie empathie mee…

    Mijn dochter was na één week op school overtuigd dat roze haar lievelingskleur moest zijn, “want ik ben een meisje”. Mijn zoon is niet hard genoeg, voor een jongen. Ik ben te rationeel ingesteld, voor een vrouw. Manlief is te betrokken bij zijn gezin, voor een man.

    Ik sta niet op barricades, we proberen zo gelijkwaardig mogelijk op te voeden in de hoop dat het voor hen beter zal zijn. Samen, want de rol van de papa is op dat vlak o zo belangrijk. Je kunt moeilijk feminisme aanleren als een van de ouders stereotypen versterkt. Jongens mogen zacht zijn, meisjes stoer. Vaders mogen zorgen, moeders mogen ook andere interesses hebben. En omgekeerd. Ik hoop dat ze opgroeien tot mensen die bij zwart-wit uitspraken ” ja, maar” zeggen. Want er ligt een hele wereld aan tinten tussen die twee extremen.

  9. Ik zet mijn hoed af voor jou! Helemaal eens! En dat boek zet ik op mijn leeslijst, ik kan ook nog wel wat leren denk ik als het gaat over Blijmetmij.

  10. ‘Verbeter de wereld, begin met jezelf’, het kan hier mooi bij aansluiten. Ik kan me daar ook mateloos in ergeren, in die ongelijkheid (nog steeds) tussen mannen en vrouwen. En als men dan al eens met de scepter ‘feminist’ zwaait krijg je reacties als ‘Oei, ga je nu beginnen blaffen?’ (een opmerking die ik ooit kreeg – van een mannelijke collega – naar aanleiding van een cursus assertiviteit die ik toen had gevolgd) Maar ik vind nog steeds dat vrouwen zeker evenveel waard zijn als mannen, ik stem in dat opzicht altijd heel bewust vrouw met de verkiezingen, om maar iets te noemen. Ik vind dit een krachtige oproep, Kathleen, en dat boek spreekt me zeker en vast ook wel aan (uiteraard…geschreven door een vrouw). Knap verwoord!

  11. Goed plan, dat boek verplicht laten lezen in het secundair. Ik ga het meteen aan mijn vrienden in het onderwijs doorgeven! Ik beschouwde mezelf nooit als feministe omdat ik niet op barricades kruip, maar ik voel zeker dat ik die dingen die je benoemt wel belangrijk vind. Wel feministe dus! En ik probeer er in de opvoeding van mijn kindjes zo vaak mogelijk op ye letten om niet in stereotiepes te vervallen.

Comments are closed.