Ik had het een tijdje geleden al over het feit dat ik A Little Life van Hanya Yanagihara (Een Klein Leven in het Nederlands) opzij heb gelegd, maar ik wilde daar toch nog even dieper op ingaan. Aangezien we het boek lazen voor de leesclub, besloot ik even te wachten met het publiceren van dit bericht tot na onze bijeenkomst.
En nee, ik heb het boek niet helemaal uitgelezen. Na zesendertig procent had ik er genoeg van en wist ik dat ik me niet door de resterende vierenzestig procent wilde worstelen. Maar ik geloof ook dat je een mening kan vormen rond een boek ook al heb je het niet volledig uitgelezen. Er zijn namelijk verschillende redenen waarom ik het boek niet goed vond. Ik heb mijn best gedaan om het boek uit te lezen, net zoals ik mijn best doe om alle leesclub boeken uit te lezen, maar ik raakte er alleen maar meer en meer door gefrustreerd.
Ik was vanaf het begin al niet bepaald wild over dit boek en dat kwam door de cover. Ja, je mag een boek niet beoordelen op basis van de kaft, maar hey, als ik een foto zie van een jongeman met een pijnlijke grimas op zijn gezicht, een jongeman die op het punt staat om in tranen uit te barsten, dan sla ik al half in paniek. Oh jee, weer een drama. En ik heb het eerlijk gezegd wel een beetje gehad met dramatische boeken. Geef mij maar een vrolijk boek of een avontuurlijk boek, eentje waardoor ik de dagdagelijkse drama’s van het echte leven even achter mij kan laten. Dus de cover, die zorgde er meteen al voor dat ik niet meteen zin had om dit boek te lezen ook al had ik verschillende van mijn Goodreads vriendjes er laaiend enthousiaste recensies over zien schrijven.
In A Little Life volg je vier vrienden in New York vanaf hun twintigste door de jaren heen. Centraal staat Jude, een jongeman met een zwaar verleden. In het stuk dat ik heb gelezen kwamen al een paar stukken uit het verleden van Jude naar boven en daaruit kon je al opmaken dat Jude een paar serieuze trauma’s heeft opgelopen. Trauma’s die niet zomaar onder de mat mogen worden geveegd. Hij praat er niet graag over, maar een aantal van zijn vrienden, waaronder een dokter, weten stukjes van wat er is gebeurd. Jude doet in zijn latere leven aan zelfmutilatie door zichzelf te snijden. Het gebeurt al een keertje dat die wonden te diep zijn of ontsteken, waardoor hij dus naar zijn vriend de dokter gaat. Vriend Dokter zegt dan dat hij hem de volgende keer écht wel gaat laten opnemen, want zo kan het niet verder. En dat wordt herhaald. Ad nauseam. Doet vriend Dokter er iets aan? Je weet wel, met z’n eed van Hippocrates en zo. Doet Willem, de huisgenoot van Jude die ook op de hoogte is van de zelfmutilatie, er iets aan? Nope. Nada. Laten we Jude lekker verder doen, want dat gaat helemaal goed komen. Wij zijn echt de beste vrienden ooit. Woepdidoe.
Het wordt allemaal met de mantel der liefde bedekt. Arme Jude, hij heeft toch zo’n moeilijke jeugd gehad. Laat hem maar lekker doen. Moest Jude mijn kameraad geweest zijn, het had geen waar geweest. Jude zou al lang naar het ziekenhuis zijn gevlogen of op z’n minst naar een wekelijkse sessie gaan bij een therapeut. Fok de mantel der liefde. Moest de Dokter (ik geef toe, ik weet zijn naam niet meer) of Willem hebben ingegrepen, dan was het boek na tweehonderd pagina’s gedaan. Done en done. Maar nee, laten we dit verhaal nog wat dramatischer maken en het blijven uitmelken. Ik haat het als auteurs dat doen. Ik had hetzelfde probleem met Het Smelt waar geen enkele volwassene ingrijpt. Had een volwassene daar ingegrepen, dan was het boek ook snel gedaan en dan hadden we natuurlijk geen bestseller gehad. Helaas. Misschien ben ik te hard voorstander van tough love om me te kunnen neerleggen bij verhalen waarin niet wordt ingegrepen, wie weet. Dus op dat gebied klikte het helemaal niet met dit boek. Voor mij is niet ingrijpen absoluut niet realistisch.
Ik vind het heel belangrijk dat mentale gezondheid en wat ermee wordt gedaan correct wordt weergegeven in boeken en films. Je merkt welke auteurs schrijven vanuit hun eigen ervaring met depressie, trauma’s, angststoornis of wat dan ook. Er zit een vorm van respect in die boeken voor die ziektes en dat miste ik in A Little Life zo hard. Er wordt in het stuk dat ik heb gelezen, geen één keer gerept over professionele hulp. Jude zegt heel de tijd dat alles in orde is, terwijl dat duidelijk niet het geval is. Als dit dan toch een boek over vriendschap is, waarom doen die vrienden dan nooit iets om hem te helpen?
In die eerste zesendertig procent van het boek gebeurt er bijzonder weinig buiten twee of drie belangrijke gebeurtenissen. De personages worden in het lang en in het breed voorgesteld, behalve natuurlijk Jude en zijn verleden. Daarop moet je wachten als lezer. Lang wachten. Eindeloos wachten. Je weet dan wel weer helemaal hoe JB, Willem en Malcolm zijn opgegroeid, hoe hun ouders waren, wat hun dromen waren,… Jude blijft een mysterie. Ah ja, je moet toch op de één of ander manier ervoor zorgen dat de lezer blijft lezen. Zei ik al dat ik een bloedhekel heb aan auteurs die hun verhaal uitmelken? Soit. Tegen dat ik aan het punt was waar ik gestopt ben, was Malcolm bijna volledig uit het verhaal geschreven en van JB bleef er ook niet al te veel meer over. Het draait op dat punt voornamelijk rond Jude en Willem. Waarom dan zoveel tijd steken in de achtergrondverhalen van JB en Malcolm?
Niet dat er veel verhaal was aan dit boek als de eerste twintig procent van een boek bestaan uit het voorstellen van de personages, maar bon. Om maar te zeggen, het was behoorlijk langdradig allemaal. Ik vind het niet erg dat personages worden voorgesteld en dat je een idee krijgt van wie wie net is, maar als je na die twintig procent als lezer nog altijd geen klik hebt met één van die personages, dan heb je het als auteur misschien toch niet zo goed aangepakt. Mij is altijd gezegd dat schrijven schrappen is en ik vermoed dat A Little Life een beter boek was geweest als er heel wat was geschrapt. Als je met de helft van het boek was overgebleven, dan had ik het waarschijnlijk uitgelezen en had ik er waarschijnlijk een heel andere mening over.
Daarnaast vond ik het boek ook gewoon té voorspelbaar. In die zesendertig procent die ik heb gelezen, komen er al een paar gebeurtenissen uit het verleden van Jude aan bod. Ik heb serieus met mijn ogen gerold tijdens die eerste gebeurtenissen. Ja, Jude wordt seksueel misbruikt en er zijn veel Judes in deze wereld die door zulke gebeurtenissen zijn gegaan, helaas. Toch kiest Hanya meteen voor een situatie die zo apart is dat die voor mij helemaal niet realistisch aanvoelde. Ze brengt het ook niet overtuigend, vond ik persoonlijk, misschien omdat ik eerder dit jaar een boek las dat zulk seksueel misbruik in een gelijkaardige situatie wél heel goed bracht (Het Hout van Jeroen Brouwsers, wat gebaseerd was op zijn eigen kostschooljaren. Misschien de moeite om eens te lezen, mevrouw Yanagihara).
Daarna worden er naar nog een aantal gebeurtenissen in zijn verleden gealludeerd en laten we zeggen dat ik zo’n donkerblauw vermoeden had van wat er nog allemaal ging komen. Ik heb intussen een aantal artikels en recensies gelezen waar spoilers in zaten en het is niet dat ik het niet zag aankomen. Eens je beseft wat de auteur aan het doen is, dan weet je dat ze ALL the way gaat. En laat ik nu helemaal niet tegen overdramatisering kunnen. Er is een reden waarom ik niet naar Thuis, Days of our Lives en aanverwanten kijk.
Het was weer shockeren om te shockeren, drama om drama, speciaal doen om speciaal te doen, dat hoeft voor mij allemaal niet. Dat schreef ik ook al in mijn recensie van Het Smelt. Ik begin hier een rode draad te zien. 😉
Dus op een bepaald moment moest ik mezelf de vraag stellen: “wil ik nog veel tijd in dit boek investeren?” En het antwoord was een volmondige nee. Ik zag de auteur en de trukjes die ze uithaalde té hard door het boek. Dat is een beetje zoals microfoon of de camera in een weerspiegeling van een raam zien in een film. Daardoor weet je dat je een film aan het kijken bent. Daarnaast had ik geen klik met één van de personages, hoewel ik Harold wel sympathiek vond. Dat maakt het mij nooit makkelijk om verder te lezen in een boek. En om eerlijk te zijn lees ik dan echt wel veel liever een fantasy, magisch realisme of een science fiction boek dan het zoveelste overgedramatiseerde, gehypete literaire pareltje waar ik mij helemaal niet in kan verliezen. Het mag dan nog zoveel prijzen in de wacht slepen, mij kan zo’n boek dan echt gestolen worden.
Ooit, ooit, schrijf ik een lang blogbericht over lectuur versus literatuur en hoe ik helemaal pro lectuur ben en niet altijd pro literatuur. Ik vermoed dat dit boek dan zeker ook even aangehaald zal worden als voorbeeld. Mark my words.
Het boek is uiteraard verkrijgbaar in de betere boekhandel en ook online via onder andere Bol. Bij Bol kost de papieren versie van Een Klein Leven €24,99 en de digitale versie €14,99. De Engelse versie kan je daar uiteraard ook vinden.
Ik begrijp je weerstand, maar had je het boek wel uitgelezen, had je gemerkt dat er wel degelijk ingegrepen werd.
Het probleem met een zieke volwassene is dat de man/vrouw zelf akkoord moet gaan met eender welke ingreep, opname of zelfs medicatie. Een gedwongen opname is echt niet zo eenvoudig te realiseren. Jude in dit geval is door zijn verleden zo zwaar getraumatiseerd dat hij niet durft geloven dat er iemand hem graag zou kunnen zien of iets voor hem zou willen doen zonder van hem te ‘profiteren’. Dan is het voor de omgeving nog lastiger om iets te doen. (Btw de andere vrienden komen nog terug hoor)
Melkt ze het verhaal en de personages uit? Misschien wel, inderdaad, het kon korter, maar geloof me, je kunt je niet voorstellen wat er in de ‘echte wereld’ allemaal gebeurt en hoe mensen kunnen lijden onder wat hen overkomen is.
Ben ook benieuwd naar je ideeën over lectuur en literatuur!
Hihi. Een publiekslieveling niet met 1 maar met 10 mokerslagen k.o. slaan, dat vraagt guts. Deze dikke belandt toch maar niet op mijn nachtkastje.
Ik denk dat ik dit boek aan me voorbij laat gaan… Het Smelt kon me ook niet echt bekoren, blij dat ik de enige niet was!
Voor een keer ben ik het niet helemaal met je eens, Kathleen. Ik geef het eerlijk toe: ik heb nog nooit zo lang over een boek gedaan (want amai, makkelijke lectuur vond ik het niet hoor, zeker niet de eerste 200 pagina’s), het had héél wat korter gekund en sommige delen waren gewoonweg oersaai, zoals die uiteenzetting over wiskunde. Maar toch, ik ben blij dat ik doorgezet heb. Ineens kwam ik in de flow en ging het lezen een pak vlotter. Het gedeelte waar ik het niet mee eens ben, is dat van hulp zoeken. Zoals je waarschijnlijk wel weet, overtreft de realiteit altijd de fictie. Dat is ook hier het geval… Ik werk met psychisch zieke mensen en je zou van je stoel vallen als je zou weten hoe ver mensen het laten komen voor ze effectief hulp zoeken. Je kan als familielid, vriend of arts al smeken, huilen en zelfs dreigen wat je wil, als iemand zich niet wil laten helpen, dan kan dat ook niet. Het is dus niet zo onrealistisch dat Willem en Andy niets kunnen doen tegen de zelfverminking van Jude.
Dat het verleden van Jude onrealistisch zou zijn, had ik waarschijnlijk ook gedacht voor ik begon te werken, maar de verhalen die ik nu hoor, zijn vaak zo erg dat je het niet zou geloven als de persoon voor je het niet aan het vertellen was.
Krijgt A Little Life van mij de nominatie van ‘beste boek van het jaar’? Nee, want daarvan moest ik me te hard inspannen om erdoorheen te raken, maar ik ben uiteindelijk toch blij dat ik doorgezet heb.
Ik lees veel te weinig om hier iets ove te kunnen zeggen, helaas. Vroeger verslond ik letterlijk het ene na het andere boek. Thuis hadden we geen tv en ik las ongeveer elke dag een boek uit, de mediatheek van onze school had er geen een dat ik niet had gelezen 😉 Anyway, af en toe lees ik toch een van je boekenposts en geniet ik er erg van. Ik heb meestal al genoeg goesting om te lezen, maar kies meestal voor mijn andere hobby (naaien) … maar soms doe je me twijfelen 😉 Misschien niet helemaal bij dit boek… Toevallig lees ik de reactie hierboven en daar ben ik het echt helemaal mee eens. Ik ben zelf psycholoog, gewerkt in achtereenvolgens psychiatrie en gevangenis, en echt, je wilt niet weten hoe ver het soms komt, hoe moeilijk het is om mensen zichzelf te laten helpen of om het hen aan te praten, enzovoort… Ingrijpen is echt héél vaak helemaal niet vanzelfsprekend… sommige dynamieken zijn helaas ook gewoon niet te doorbreken, hoe graag je dat ook wilt… Maar dat is allemaal een ander verhaal natuurlijk… Anyway, omdat ik hier ook lees dat je graag sci-fi en zo leest, wil ik je toch effe een boek aanraden, eentje dat helemaal niet bekend is wrsch, geschreven door een collega van me. Ze won er een bepaalde debuutprijs mee en daardoor kon ze het laten publiceren. Ik ben zelf helemaal niet into sci-fi en dat schrikte me af. Ik zou het nooit gekocht hebben zo, maar omdat mijn (keitoffe!!) collega het had geschreven, toch een kans gegeven. En ik was er helemaal in mee! ik vond het echt een aanrader!! Moest je interesse hebben, hier is de link: http://www.sharmilamadhvani.be/adem/ 🙂
Ik ben ook veel meer een lectuur dan een literatuur lezer, en dat met een taalkundige achtergrond (pompompom). Boeken moeten voor mij vooral ontspannend zijn, niet te veel moeilijke zinnen, niet te veel proza. Ik hoor vaak hoe “echte” lezers poëtisch klinkende passages in hun boeken aanduiden die hen aangegrepen hebben en zo, en fan zijn van mooi klinkende zinnen, en dan denk ik meestal “whaaaat??” Zo’n mensen kun je meestal ook niet warm maken voor bijvoorbeeld YA, waar ik toch wel fan van ben (en jij ook, naar wat ik al gelezen heb hier 🙂 ) A little life heb ik al vaak zien passeren, en ik kan best geloven dat als je doorbijt het een mooi boek is, maar laat ik nu een lezer van het eerder luie type zijn. Als het mij in de eerste 50 bladzijden nog niet in z’n greep heeft, dan gooi ik het langs de kant, it’s as simple as that…
Dwarsligger als ik ben, doet jouw recensie mij net wél zin krijgen om het boek te lezen. Wiskunde schrikt mij totaal niet af, dat helpt blijkbaar al 😉
Een vriendin in het eerste middelbaar sneed zichzelf ook. Oké, een 12/13 jarige is geen volwassene, maar dat machteloze gevoel krijg je evenzeer. De laatste jaren zagen we al 2x dezelfde persoon afglijden tot een gedwongen opname mogelijk/nodig was, waardoor ik heel goed de reacties hierboven snap. Zo lang de persoon zelf geen hulp wil, kun je niks doen. Zeker in ons land waar wachtlijsten betekenen dat je jarenlang in de kou kunt staan als je geen acuut gevaar bent. En waar hulp soms effectief te laat komt.